در دنیای امروز امر صادرات و واردات بخش جدایی ناپذیر از اقتصاد هر کشوری می باشد که در این میان سهم افرادی که وارد کننده فلنج هستند قابل توجه می باشد. واردات و ترخیص فلنج هر روزه در گمرکات کشور توسط بازرگان و شرکت های بازرگانی فعال انجام می شود. همانند دیگر قطعات برای فلنج ها نیز برخی مشخصات و استاندارد های جهانی تعریف شده است که بر روی قطعه ها درج می گردد. این اطلاعات برای کسانی که از فلنچ ها استفاده می کنند، اهمیت دارد. اما برای آشنایی بیشتر بهتر است ابتدا اطلاعاتی در مورد فلنج در دسته داشته باشید این اطلاعات عبارتند از:
در ابتدا فلنج چیست؟
در ابتدا به معرفی فلنج پرداخته و در بخش های بعدی با مواردی چون علائم حک شده و کلاس کاری محل های کاربرد آن ها آشنا می شویم. همان طور که می دانید روش های متفاوتی به منظور اتصال لوله و اقلام آن به یکدیگر و یا به تجهیزات دیگر مانند پمپ، لرزه گیر و … وجود دارد. یکی از روش های متداول جوشکاری است اما روش های دیگری نیز وجود دارد، که یکی از این موارد اتصالات فلنجی است. فلنج ها به صورت قطعه ای دیسکی شکل هستند که همیشه به صورت جفت به کمک پیچ و مهره دو قطعه را به یکدیگر متصل می سازد و به آسانی باز و بسته می شوند. این قطعات برای فشار های کم و زیاد مناسب هستند و در آن ها آب بندی بین دو فلنج توسط گسکت ( آب بند ) که در بین آن ها قرار داده می شود انجام می گیرد.
جنس فلنج ها معمولاً از فولاد و آلیاژ های آن و یا از چدن و سایر مواد ساخته می شود. فلنج به صورت یک لبه داخلی یا خارجی است که هدف آن می تواند افزایش استحکام باشد، مانند فلنج تیر های فولادی I شکل و T شکل I-Beam و T-Beam، یا هدف از آن می تواند راهی برای اتصال دو وسیله مختلف به هم باشد، مانند فلنج لوله ها یا سیلندر های بخار یا اتصال وسایلی مانند لنز به دوربین، یا کاربرد هایی دیگر مانند فلنج چرخ واگن قطار داشته باشد.فلنج چرخ های قطار از انحراف قطار از روی ریل جلوگیری می کند. لوله های اتصال فلنجی را به راحتی می توان به هم متصل یا از هم جدا کرد.
وارد کننده فلنج
انواع مختلف فلنج ها در سایز ها، جنس ها و کلاس های فشاری خاصی تولید شده و به فروش می رسند. به طور کلی ویژگی هایی که باید درباره فلنج ها و مشخصات کلی آن ها بدانیم در ادامه آمده است. لازم به ذکر است که این ویژگی ها معمولاً روی بدنه فلنج ها حک می شوند این عبارات شامل موارد زیر می شوند:
- نام تجاری تولید کننده فلنج
- سایز نامی لوله یا همان قطر خارجی لوله که فلنج به آن جوش داده می شود.
- مقدار فشار قابل تحمل یا به عبارت دیگر کلاس فشاری فلنج است.
- شکل سطح فلنج یا همان مهم ترین قسمت تشکیل دهنده یک فلنج است.
- سوراخ ها که معمولاً به عنوان ضخامت دیواره نیز بیان می شود.
- مواد تشکیل دهنده فلنج که مطابق استاندارد ASTM این عدد بیانگر مشخصات مواد خام مورد استفاده برای تهیه فلنج می باشد.
- شماره یا کد مربوط به عملیات حرارتی صورت گرفته بر روی فلنج
کلاس کاری فلنج ها
وارد کننده فلنج برای شناسایی فلنج و دانستن ابعاد و اندازه آن ها می بایست از یک مرجع بین المللی استفاده شود زیرا برای مقابل هم قرار گرفتن فلنج ها و پیچ و مهره شدن آن ها نیاز می باشد که اندازه سوراخ ها و ابعاد آن ها را بدانیم :
- رده بندی فشار مطابق استاندارد ASME B16.5 :
مطابق این استاندارد فلنج های فولادی وآلیاژ های آن به کلاس های 150-300-400-600-900-1500-2500 تقسیم بندی می شوند که این اعداد ماکزیمم فشار برحسب PSI بوده که فلنج ها در حداکثر دمای مجاز می توانند تحمل کنند ومعمولاً فشار کارکرد حدود 2.4 برابر اعداد فوق می باشد (رابطه فشار با دما برای جنس های مختلف در استاندارد فوق مشخص گردیده است).
- رده بندی فشار مطابق استاندارد DIN :
در این استاندارد فشار تحمل فلنج های فولادی وآلیاژ های آن با PN نشان داده شده که این نشان دهنده فشار اسمی بر حسب BAR می باشد . استاندارد مورد نظر بزای فلنج ها بر اساس PN مطابق DIN 2527 می باشد که شامل فلنج هایی با فشار 10 بار ، 16 بار ، 20 بار و … می باشد .
- رده بندی فشار براساس استاندارد (API (6A-6B-6BX :
این نوع فلنج ها دارای تحمل فشار بیشتری نسبت به فلنج های گروه ANSI بوده وبه کلاس های 5000 – 3000 – 2000 – 15000 – 10000 رده بندی می گردند. فلنج ها معمولاً از آهنگری ساخته می شوند. فقط در موارد کمی از ورقه ساخته می شوند. در استاندارد 5,16 BASME فقط فلنج کور و فلنج تبدیل می توانند از ورقه های با کیفیت قابل جوش ساخته شوند.
وارد کننده فلنج
به طور کلی مواد سازنده فلنج مورد استفاده که به شرح ذیل می باشد:
- 105B ASME فولاد کربن آهنگری شده
- 181A ASME فولاد کربن آهنگری شده برای هدف عمومی
- 182A ASME فولاد آلیاژی و فولاد ضد زنگ آهنگری شده
- 350A ASME فولاد آلیاژی آهنگری شده برای سرویس های دما پایین
همچنین وارد کننده فلنج آن ها را بر اساس شکل ظاهری به دسته های زیر طبقه بندی می کند:
فلنج مسطح (FF) :
اساساً در فلنج های Cast Iron کاربرد دارند. دراین نوع کل سطح تماس با ماشین مسطح شده است.
بالا آمده (RF):
از همه متداول تر می باشد و دارای سطحی بالا آورده شده با ماشین است که مساوی با سطح تماس Gasket است.
زبان و شیار : (T&G)
این نوع نیز غیر مستعمل است.وارد کننده فلنج باید به این نکته دقت داشته یاشد که دراین نوع فلنج ها می بایست لبه ها با هم هماهنگ باشند. یکی دارای حلقه بالا آمده (زبان) و دیگری دارای تورفتگی ماشین کاری شده می باشد که در هم چفت می شوند.
نری و مادگی (M&f) :
این نوع هم غیر مستعمل می باشد. باز هم فلنج ها می بایست جور باشند یکی دارای سطحی فرای سطح نرمال (نری) و دارای تورفتگی (مادگی) است که در هم چفت می شوند.
انواع غیر مشابه فلنج هیچ گاه نباید به هم پیچیده شوند. دلیل اصلی این امر این است که دو سطح آن ها جور نمی شوند و Gasket مناسب که هر دوسر آن منطبق با یکی از دو نوع باشد وجود ندارد.
اندازه و نوع دنده پیچ در بستن فلنج ها
پیچ ممکن است از یک طرف رزوه شده باشد که به آن Bolt گفته می شود در این صورت طرف دیگر آن دارای سر6 گوش و یا 4 گوش مخصوص آچار می باشد و به یک مهره Nut نیاز دارد و یا ممکن است سر تا سر رزوه شده باشد Stud Bolt که در این صورت به دو مهره نیاز دارد. پیچ ها بر اساس قطر خارجی پیچ، بصورت میلیمتری و یا اینچی اندازه گیری می گردند. به عنوان مثال قطر خارجی پیچ 16M برابر 16 میلیمتر (قطر خارجی پیچ 4/3 اینچ برابر 4/3 اینچ) می باشد. پیچ و مهره ها مطابق سیستم متریک و یا اینچی رزوه می شوند و در هر دو حالت دنده بر روی پیچ به صورت موازی می باشد.
وارد کننده فلنج
یعنی قطر نوک دنده در طول پیچ یکسان است و مهره به راحتی در سرتاسر پیچ می پیچد. در سیستم متریک اندازه گام پیچ همراه با قطر خارجی پیچ مشخص می شود. مانند: 2*30 M یعنی قطر خارجی پیچ 30 میلیمتر و گام آن 2 میلیمتر می باشد. در سیستم اینچی همراه با قطر خارجی پیچ تعداد دنده در اینچ نیز مشخص می شود. مانند: 8*”4/3 یعنی قطر خارجی پیچ 4/3 اینچ بوده و تعداد دندانه ها در اینچ برابر 8 دندانه می باشد.
الزام واردات فلنج به کشور
همانطور که مطالعه کردید، فلنج از اجرای اصلی لوله کشی صنعتی می باشد که به منظور اتصال لوله ها و شیرآلات به هم به آن ها نیاز است. در واقع در اجرای سیستم لوله کشی یک سازه حتماً باید از انواع فلنج ها استفاده کرد با توجه به محدودیت تولید فلنج ها در کشور، واردات آن از دیگر کشور ها مهم و ضروری می باشد. در ادامه به صورت مختصر به مراحل واردات و ترخیص فلنج از گمرک پرداخته ایم :
- ثبت سفارش
- دریافت مجوز های لازم
- دریافت اصلی اسناد حمل از وارد کننده فلنج
- پیگیری رسیدن محموله ی فلنج به گمرکات
- دریافت اعلامیه ترخیص آن
- خود اظهاری
- پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و دیگر هزینه ها
- حمل فلنج به انبار پس از طی مراحل ترخیص
- پیگیری اسناد در دفاتر تعرفه و ارزش جهت اختلافات تعرفه ای و تفاوت ارزش
- تعیین تعرفه در دفتر تعرفه گمرک ایران به صورت کتبی
- پیگیری و اخذ مجوزهای وارداتی
- شرکت در کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی و گرفتن نتیجه نهایی
- شرکت در کمیسیون تجدید نظر