پیچ و مهره برای اتصال و محکم کردن دو قطعه با جنس یکسان به یکدیگر و یا ایجاد اتصالات در مکان های مختلف و برای اشیا مختلف استفاده می شوند، بیشترین کاربرد آن ها در قطعات صنعتی است. پیچ ها و مهره ها از زمان‌ های قدیم کاربرد داشته و با پیشرفت تکنولوژی به یکی از کاربردی ‌ترین ابزار ها در صنعت تبدیل شده است. آن ها در شکل های مختلف، ابعاد مختلف، با جنس و متریال مختلف، استاندارد های تولید بسیار متنوع، آبکاری های سطحی مختلف و نوع دنده و رزوه متفاوتی تولید و به بازار عرضه می شوند حال اگر قصد خرید دارید باید کمی بیشتر در مورد این کالای پرکاربرد صنعتی بدانید ازاین رو در این مقاله برایتان مطالبی جمع آوری کرده ایم که امیدواریم برای شما کاربران گرامی مفید واقع شود.

پیچ و مهره چیست؟

یا بهتر بپرسیم کاربرد پیچ و مهره چیست؟

آن ها در هر صنعتی که بخواهند مصرف شوند به صورت نر و مادگی اصطلاحا مصرف می شوند یعنی رزوه هر پیچ باید هم باد با مهره ای باشد که برایش انتخاب می کنیم. همانطور که در بالا اشاره کردیم کاربرد آن ها به طور کلی برای اتصال و محکم کردن و یا آب بند کردن اجسام یا انواع لوله ها یا…. به یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرند و بسته به نوع و سایز و… انواع مختلف دارد که در قیمت پیچ مهرها تاثیر گذار هستند برای آشنایی بیشتر با پیچ مهرها بهتر است تعرفی جداگانه و مختصر از هر کدام و استاندارد های آن در ادامه مطلب برایتان می پردازیم.

Screw پیچ چیست؟

پیچ ‌ها اتصالات بلندی هستند که از حفره ‌های دو یا چند سطح عبور می ‌کنند تا آن ها را با هم نگه داشته یا سفت کنند. پیچ استوانه ای توپر از جنس فلز می باشد که دارای یک تاج در بالای آن می باشد و بدنه ی خارجی استوانه آن رزوه شده و دارای شیار هایی حول یک محور می باشد که به وسیله این شیار ها وسایل را به یکدیگر متصل و محکم می کنند.

عموماً پیچ‌ ها در جهت عقربه‌ های ساعت پیچانده می‌ شوند ولی پیچ‌ هایی که خلاف جهت عقربه ‌ها نیز سفت می‌ شوند هم وجود دارد. پیچ یک سر در انتهای خود دارد که به شکلی است که می ‌توان آن را با استفاده از پیچ گوشتی و یا آچار و… چرخاند و سفت کرد. سر پیچ معمولاً بزرگتر از بدنه آن می‌باشد که باعث می‌شود تا جلوی پیچ را از بیشتر فرو رفتن در حفره را بگیرد. از مشخصه های پیچ می توان به : قطر پیچ ، طول پیچ ، نوع کله پیچ ، نوع دنده و یا همان گام پیچ اشاره کرد.

Not مهره چیست؟

مهره یا همان نات جنس آن ها معمولا از فولاد یا آهن و یا دیگر فلزات هستند اما برای پیچ های پلاستیکی، مهره های پلاستیکی هم ساخته می شود. مهره ها اتصالات حلقه ‌ای معمولا با اشکال، شیش ضلعی یا گرد هستند که در راس آن ها به صورت دایره سوراخی رزوه شده است جهت چرخش به دور پیچ و محکم کردم آن دو جسم ، جهت سفت کردن مهره برعکس پیچ است یا بهتر بگوییم در جهت حرکت عقربه های ساعت  سفت می شود.

رزوه و شیار مهره‌ ها با رزوه و شیار پیچ‌ ها باید دارای تناسب خاص برای چرخش صحیح پیچ درون مهره باشد به این دلیل که در بالا هم گفته شد پیچ و مهره اصطلاحاً با حالت مادگی و نری درون هم چفت می ‌گردند. مهره ها به دلیل شکل هندسی که دارند عموما با آچار های مخصوص (سایز آچار) به خود را برای اجرا احتیاج دارد.

استاندارد های پیچ مهره

گفتیم که نهادهای زیادی هستند که استانداردهای پیچ را صادر می‌کنند. طراحی اتصالات آن ها بر اساس استانداردهای مختلفی از جمله DIN ، ASTM ، EN ، ISO ، ASME ، ANSI و غیره انجام می شود که در ادامه به آن می پردازیم.

استاندارد ISO

ایزو یکی از معروف‌ترین نهادهای ارائه استانداردهای پیچ و مهره در جهان است. این استاندارد برای تمامی پیچ‌ های شش گوشه و خشکه و غیره ارائه می‌شود. این استاندارد که معمولا روی پیچ‌ ها حک می‌شود به شکل یک عدد و علامت است. استانداردهای ISO 4014, ISO 8676, ISO 1665 نمونه‌هایی از این استانداردها هستند. انتشار به عنوان یک استاندارد بین المللی نیاز به تأیید حداقل ٪75 از اعضای عضو رأی دهنده دارد. در ISO 4014 استاندارد پیچ مهره ها و محصولات اتصال دهنده ( انواع اتصالات )، توسط کمیته فنی IS/TC 2 ،Fasteners و زیر کمیته SC 10 تهیه شده است که ISO 4014: 1999نسخه چهارم، نسخه سوم را لغو و جایگزین می کند که یک بازبینی جزئی از آن است.

برخی از استاندارد های ISO عبارتند از:

• ISO 225:2010: استاندارد مربوط به نماد ها و توصیف ابعاد اتصال دهنده های پیچ مهره، پیچ، گل میخ و مهره
• ISO 1891:2009: اصطلاحات مربوط به اتصال دهنده ها
• ISO 8992:2005: شرایط عمومی اتصال دهنده ها نظیر پیچ مهره ها، گل میخ ها و مهره ها
• ISO 16426:2002: سیستم تضمین کیفیت اتصال دهنده ها
• ISO 1234: استاندارد مربوط به پین اسپلیت یا اشپیل سنجاقی
• ISO 1580:2011: استاندارد پیچ های سر توری شکاف دار در محصول درجه 1
• ISO 2342:2003: استاندارد مربوط به پیچ های بدون سر شکاف دار با ساق
• ISO 4014:2011: استاندارد پیچ و مهره های شش گوش در محصولات درجه 1 و 2
• ISO 4162:2012: استاندارد مربوط به پیچ مهره های شش گوش با فلنج سری کوچک در محصولات درجه 1
• ISO 7380-1:2011: استاندارد پیچ های سر دکمه ای

استاندارد DIN

یکی از معروف ‌ترین این استاندارد ها، استاندارد DIN نام دارد. استاندارد Din  از استاندارد های متعلق به کشور آلمان است. طبق این استاندارد می‌ توان تنوع بالایی از پیچ ‌ها و مهره ‌ها را از لحاظ  طراحی ظاهری، کلاس و گرید تولید و سایز تهیه کرد. استاندارد DIN آلمان در پیچ‌ مهره‌ ها به دلیل اینکه تمامی نکات مهم و جزئیات را در نظر گرفته یکی از معتبرترین و بهترین استاندارد های اروپا به شمار می‌آید.

از مهم ترین و پرکاربردترین استانداردهای DIN  عبارتند از:

DIN 933  – پیچ مهره شیش گوش تمام دنده کلاس 8.8 ، 10.9 و 12.9 را شامل می شوند و برای قطر 4 الی30 میلیمتر تعیین شده است.

DIN 934 – مهره های شیش گوش متریک استاندارد برای انواع پیچ شیش گوش و آلنی

DIN 558  – پیچ مهره شیش گوش تمام دنده کلاس 8.8 ، قطر 5 الی 36 میلیمتر و طول های کم را شامل می شود.

DIN 913 – پیچ آلن مغزی سر تخت قطر 3 الی 20 میلیمتر

DIN 912 – پیچ آلن گل دار کلاس 8.8 ، 10.9 و 12.9 معمولا با قطر 3 الی 20 میلیمتر تولید می شود.

DIN 931  – پیچ مهره شیش گوش تمام دنده کلاس 8.8 ، 10.9 و 12.9 را شامل می شود برای قطر های 4 الی 30 میلیمتر و در دو گرید.

DIN 6921 – پیچ شیش گوش سر فلنج دار یا واشردار برای کلاس 4.8 و 8.8 نیم دنده

DIN 601 – پیچ مهره شیشگوشه نیم دنده کلاس 4.8 قطر 5 الی 36 میلیمتر

DIN 915 – پیچ آلن مغزی سر پخ

DIN 7990 – پیچ مهره کلاس 10.9 یک چهارم الی نیم دنده برای قطر 12 الی 30 میلیمتر

DIN 914 – پیچ آلن مغزی سر مخروطی قطر 3 الی 20 میلیمتر

DIN 6915 – مهره های گوشت دار درشت معمولا با قطر 12 الی 32 میلیمتر تولد می شوند.

DIN 6914 – پیچ مهره شیش گوش گل درشت کلاس 10.9 که همراه با مهره درشت دین 6915 و واشر درشت 6916 بسته می شود و معمولا با قط 12 الی 30  میلیمتر تولید می شود.

استاندارد ASTM

در کنار استانداردهای بررسی شده ، این استاندارد نیز در تولید بسیاری از پیچ ها ، مهره ها و قطعات صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد و مورد تایید استاندارد بین المللی می باشد. این استاندارد که از سال ۱۸۹۸ فعالیت خود را آغاز کرده است ، توسط مهندسین آمریکا به جهان شناخته شده. از این استاندارد بعنوان الگویی برای تمامی تجهیزات صنعتی ، پیچ مهرها استفاده می شود. بعنوان نمونه ، معمولا  از این استاندارد برای تولید انواع استد بولت ها استفاده می شود ، در حالی که برای تولید و درخواست برخی از پیچ مهره های شش گوش در کشور ما ، از استاندارد DIN  و ISO  استفاده می شود اما می توان اضافه کرد که انواع آن ها طبق استاندارد ASTM نیز تولید می شوند .

اگر بخواهیم لیستی از استانداردهای ASTM برای پیچ مهره ها تنظیم کنیم به شرح زیر خواهد بود:

ASTM A183
ASTM A193/A193M
ASTM A194/A194M
ASTM A307
ASTM A320/A320M
ASTM A325
ASTM A354
ASTM A394
ASTM A437/A437M
ASTM A449 پیچ و مهره
ASTM A453/A453M
ASTM A490/A490M
ASTM A540/A540M
ASTM A761/A761M
ASTM A962/A962M
ASTM A1014/A1014M
ASTM A1082/A1082M
B746/B746M-02 بولت
ASTM F432
ASTM F3125

استاندارد ANSI

یکی دیگر از استانداردهای معروف آن ها استاندارد ANSI است که از چهار عدد مختلف و دو حرف برای معرفی استاندارد خود استفاده می‌کند. مثلا پیچ شش گوش گل درشت با استاندارد B18.2.3.7.M و پیچ شش گوش دنده ریز با استاندارد B18.2.3.1M مشخص می‌شود. در زیر به چند نمونه از استاندارد های  ansiپیچ و مهره اشاره کرده ایم:

پیچ مهره دار چهار گوش ، پیچ های شش گوش استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.2.

مهرهای شش گوش استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.2.2

پیچ های آلن استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.3

پیچ های مهره دار سر گرد، پیچ های مهره دار خزینه دار و پیچ های مهره دار با شکل سر مخصوص استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.5

پیچ های با سر کلاهکدار چاکدار و پیچ های تنظیم با سر چاکدار و با سر مربعی استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.6.2

پیچ های ماشینی و مهره های پیچ های ماشینی استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.6.3

پیچ های خودکار و پیچ های محرک فلزی استاندارد آمریکا ANSI/ASME B18.6.4

پیچ ها و  مهره های خروسکی و پیچ های پروانه ای استاندارد ملی آمریکاANSI B18.17

واشر های قفل کن استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.21.1

واشر های ساده استاندارد ملی آمریکاANSI/ASME B18.22.1